مدت اعتبار و تمدید برند

پس از ثبت برند اعتبار گواهی صادرشده ده سال از تاریخ ثبت است. برای ادامه حمایت حقوقی، متقاضی باید حداکثر شش ماه قبل از پایان ده سال، نسبت به تمدید برند اقدام کند. اگر تمدید پیش از پایان مهلت قانونی انجام نشود، احتمال از دست رفتن حق انحصاری وجود دارد و اگر تمدید نشود، برند تعلیق می‌گردد. برای تمدید لازم است اظهارنامه تمدید در سامانه مالکیت معنوی تکمیل و هزینه تمدید برای دوره ده ساله پرداخت شود.

انتقال برند و شرایط قانونی آن

انتقال رسمی مالکیت برند در ایران با تنظیم سند رسمی صلح در دفترخانه آغاز می‌شود؛ دفترخانه با ارسال استعلام به اداره مالکیت معنوی، از صحت ثبت برند، اعتبار آن و تطابق طبقات کالا/خدمت مطمئن می‌شود، سپس پس از تأیید، سند صلح امضا و با رسید پرداخت هزینه‌های اداری و دفترخانه تکمیل می‌گردد. پس از آن، مالک جدید با ارائه اصل گواهی ثبت برند، کپی مدارک هویتی (شناسنامه و کارت‌ملی یا روزنامه رسمی و مدارک نمایندگان در صورت شخص حقوقی) و رسید پرداخت به‌صورت الکترونیکی در سامانه مالکیت معنوی درخواست انتقال را ثبت می‌کند.

در گام بعد، طی حداکثر ۶۰ روز درخواست بررسی شده و در صورت تأیید، آگهی آن در روزنامه رسمی منتشر می‌شود و حدود ۳۰ روز بعد از چاپ آگهی در روزنامه رسمی، اطلاعات مالک جدید پشت گواهی ثبت برند نوشته می‌شود و از آن لحظه، او به‌طور رسمی و قانونی صاحب برند شناخته می‌شود. مدارک مورد نیاز عبارت‌اند از: اصل سند صلح، اصل گواهی ثبت، مدارک هویتی انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده، مدارک شرکت برای اشخاص حقوقی، وکالت‌نامه (در صورت وجود نماینده) و رسیدهای پرداخت هزینه‌ها.

آیا ثبت برند در ایران اجباری است؟

در کشور ایران ثبت برند معمولاً به صورت اختیاری است و هیچ قانون کلی همه فعالیت‌ها را به انجام این فرایند مکلف نکرده است. با این حال، در برخی حوزه‌های خاص مانند کالاهای آرایشی که مستقیماً با پوست در تماسند، نوشیدنی‌ها و مواد غذایی بسته‌بندی‌شده، مقررات قانونی، ثبت نشان تجاری را اجباری اعلام کرده‌اند. از این رو، کسب‌وکارهایی که در این شاخه‌ها فعالیت می‌کنند، پیش از عرضه محصولات خود ملزم به تکمیل مراحل ثبت برند هستند.

در سایر عرصه‌ها، ثبت علامت بازرگانی انتخابی محسوب می‌شود و کارآفرینان می‌توانند بدون طی این فرایند، کالا یا خدمتشان را ارائه دهند. با وجود اختیاری بودن در بیشتر موارد، ثبت برند مسیر امنی برای کسب امتیازات حقوقی و اقتصادی فراهم می‌آورد؛ چرا که مالک علامت ثبت‌شده می‌تواند از حمایت قانونی در مقابل استفاده غیرمجاز رقبا بهره‌مند شود و ارزش افزوده برند خود را تضمین کند. به همین جهت، حتی در شرایط اختیار، توصیه می‌شود فرایند ثبت با دقت انجام شود تا از مزایای بلندمدت آن برخوردار شد.

نکات کلیدی در انتخاب نام برند

در انتخاب نام برای ثبت برند باید توجه داشت که نام پیشنهادی کاملاً متمایز از سایر علائم ثبت‌شده باشد. پیش از ثبت، حتماً استعلام جامع در سامانه مالکیت معنوی و روزنامه رسمی صورت گیرد تا خطر رد شدن به دلیل شباهت کاهش یابد. نام برند باید کوتاه، به‌خاطر ماندنی و مرتبط با محصول یا خدمات باشد. استفاده از کلمات عام یا توصیفی مرسوم باعث می‌شود احتمال موفقیت در ثبت برند کاهش یابد. بهتر است از ترکیب واژه‌ها یا خلق نام‌های جدید استفاده کنید تا تمایز بیشتری ایجاد شود.

موارد رد درخواست ثبت برند

درخواست ثبت برند ممکن است در صورت وجود شباهت زیاد به علامت ثبت‌شده قبلی رد شود. علاوه بر این، به‌کارگیری عبارات و نمادهای ممنوعه مثل القاب دولتی، اسامی عمومی یا علائمی که نظم عمومی را مختل می‌کنند، غیرمجاز است و منجر به عدم پذیرش درخواست می‌شود. چنانچه مدارک ناقص ارائه شود یا اطلاعات ثبت‌شده با مستندات مطابقت نداشته باشد، اداره ثبت علائم تجاری درخواست را مردود خواهد کرد. همچنین اگر علامت پیشنهادی فاقد قدرت تمایز باشد یا کاملاً توصیفی باشد، احتمال رد شدن بالا خواهد رفت.

نتیجه‌گیری

فرآیند ثبت برند برای تمامی کسب‌وکارها، چه حقیقی و چه حقوقی، ضروری و حیاتی است تا مالکیت معنوی خود را حفظ کنند و از سوءاستفاده رقبا جلوگیری نمایند. این مراحل شامل استعلام اولیه، تکمیل اظهارنامه، پرداخت هزینه‌ها، انتشار آگهی در روزنامه رسمی و صدور گواهی نهایی است. مدارک موردنیاز متناسب با نوع شخصیت حقوقی یا حقیقی متفاوت است؛ امّا مهم‌ترین نکته، تکمیل و ارائه دقیق آن‌هاست.

برند پس از ثبت ده سال اعتبار دارد و باید پیش از پایان این دوره تمدید شود. همچنین امکان انتقال برند با ارائه قرارداد و انجام مراحل اداری وجود دارد. انتخاب نام مناسب و متمایز و آشنایی با موارد رد درخواست، کلید موفقیت در ثبت برند می‌باشد.